Medica Sp. z.o.o. S.K. realizuje program unijny Mamografi a dla Zdrowia. Celem projektu jest podniesienie swiadomosci kobiet jak wazne sa badania profilaktyczne w kierunku raka piersi. Medica w ramach projektu współpracuje z organizacjami pozarzadowymi, min. z Fundacja Amazonki Łódz Centrum.
Rozmowe z zarzadem Fundacji AŁC:
z Anna Sitarska – prezeska
i Julita Smaglinska – wiceprezeska
przeprowadziła Ewa Kucharska – Kierownik Projektu.
Fundacja Amazonki Łódz Centrum, działajaca na rzecz kobiet z rakiem piersi i współpracujaca (w Łodzi, ul. Szparagowa) z Salve Medica i Medica, propagujaca profi laktyke zdrowotna, podejmuje działania majace na celu zapobieganie chorobie nowotworowej, poprzez jej wczesne wykrycie i leczenie. Badanie mammograficzne
mozna wykonac w poradni stacjonarnej lub w mammobusie Medica, który dojezdza do najodleglejszych
zakatków Polski. Do udziału w programie niepotrzebne skierowanie. Wystarczy, ze kobieta zgłosi sie do poradni, która wykonuje takie badania. Fundacja AŁC czesto organizuje w małych miejscowosciach, na wsiach pokazy i nauke samobadania piersi, a nastepnie kieruje na badanie mammografi i do podstawionego przez Medica mammobusu, który prawie zawsze nam towarzyszy. W ramach propagowania wiedzy o raku piersi Fundacja Amazonki Łódz Centrum, Salve Medica i Medica, odpowiedza na najczesciej zadawane pytania:
’1. Czy kobiety maja swiadomosc zdrowotna?
Z kontaktów i rozmów na róznych spotkaniach z kobietami wynika, ze ogólnie jest bardzo niska swiadomosc prozdrowotna kobiet, jednakze wiedza zalezy od statusu społecznego, zatrudnienia, poziomu dochodów, wykonywanego zawodu, jak i osobiste doswiadczenie z choroba, doswiadczenia indywidualne z systemem ochrony zdrowia, cechy indywidualne osoby, jak: wiek, płec, poziom ogólnego wykształcenia. Podstawowym zadaniem profi laktyki zdrowotnej jest wdrozenie odpowiednich działan, majacych na celu zapobiegania chorobom, poprzez wczesne ich wykrywanie i wdrozenie odpowiedniego leczenia. Nizszy poziom swiadomosci powiazany jest z wiekszym ryzykiem smierci nie tylko osób starszych. Fundacja Amazonki Łódz Centrum bierze czynny udział w profilaktyce raka piersi poprzez organizowanie spotkan, warsztatów, eventów, a wtedy zawsze towarzyszy nam mammobus Medica..
2. Profilaktyka raka piersi – co to znaczy?
ZAPOBIEGAJ, NIE CZEKAJ! – PROFILAKTYKA SZANSA NA DŁUGIE ZYCIE. Profilaktyka badan piersi to regularne wykonywanie badan: rekomendowane jest wykonywanie mammografi i co 2 lata u kobiet w wieku 50-69 lat z grupy niskiego ryzyka, co rok u kobiet z grupy wysokiego ryzyka. Wykonanie ultrasonografi i zaleca sie nietylko w wymienionych wyzej kontekstach, ale tez paniom o małych piersiach oraz tym, którym wszczepiono silikonowe implanty, jako ze obydwa te czynniki mocno utrudniaja postawienie poprawnej diagnozy podczas mammografi i. USG piersi jest jej uzupełnieniem, pozwalajac odróznic zmiany torbielowate od tzw. litych (a wiec łagodne od złosliwych), ocenic stopien ich zaawansowania czy przyjrzec sie zmianom w wezłach chłonnych– jak równiez odleglejszym przerzutom. Nim liczba komórekwzrosnie do tysiaca i zmiana nowotworowasie utrwali, mozna ja unicestwic. Stad potrzeba regularnych badan profi laktycznych, zachowania własciwej diety,ograniczenia uzywek i unikania niepotrzebnego stresu. Absolutna podstawa – która, niestety, zbyt wiele Polek lekcewazy – jest samobadanie. Powinno sie je wykonywac juz od 20. roku zycia, co miesiac. Najlepszy moment to kilka dni po zakonczeniu krwawienia miesiecznego, kiedy biust przestaje byc juz tak brzmiały i tkliwy. Warto tez sie badac zawsze w tej samej fazie cyklu, bo struktura piersi w kolejnych fazach nieco sie zmienia. Panie, które juz nie miesiaczkuja, moga na przeprowadzenie samobadania wyznaczyc sobie jeden konkretny dzien kazdego miesiaca (np. sam jego poczatek). Prawidłowo przeprowadzone samobadanie piersi składa sie z dwóch czesci. Pierwsza to uwazne ogledziny biustu w lustrze, z rekami uniesionymi nad głowe oraz z dłonmi opartymi na biodrach. Druga zas jest tzw. badanie palpacyjne, czyli inaczej: dotykowe, które najlepiej przeprowadzac zarówno w pozycji stojacej pod prysznicem, kiedy ciało jest namydlone, jak i lezac na wznak. W obu wariantach nalezy umiescic lewa reke za głowa, aby trzema srodkowymi palcami prawej dłoni (ale nie samymi ich czubkami!) zbadac lewa piers – a nastepnie zmienic strony. Palce powinno sie przesuwac, dociskajac i zataczajac niewielkie kółka, z góry na dół piersi i z powrotem, a takze z zewnatrz w kierunku sutkai odwrotnie. Mozna tez posłuzyc sie metoda zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara. Na koniec dobrze jest tez sprawdzic, czy wezły chłonne pod pachami i obojczykami sie nie powiekszyły. Regularne robienie mammografi i nie zwalnia z samobadania piersi – według naukowców łaczenie samobadania oraz mammografi i zmniejsza ryzyko smierci kobiet w wieku 50+ na raka piersi nawet o 30 proc.
3. Czy w pandemii powinnysmy wykonywac profilaktyke?
Czas jest waznym czynnikiem w leczeniu choroby nowotworowej, a wiec pandemia koronavirusa nie powinna opózniac diagnostyki w tym kierunku. Dostep do lekarzy nie powinien byc ograniczony, pakiet badan prognozy wyleczenia oraz długosc przezycia od momentu wykrycia zmiany nowotworowej w piersi zaleza przede wszystkim od: stopnia zaawansowania choroby, złosliwosci nowotworu oraz ewentualnej obecnosci przerzutów. Propagowanie wiedzy o profilaktyce nowotworowej jest najskuteczniejszym działaniem ograniczajacym zachorowania na nowotwory, a według nas pandemia nie moze stanowic przeszkody w badaniach profi laktycznych mogacych zmniejszyc ryzyko choroby… Rak to nie autobus – nie poczeka. Kobiety nie dostrzegaja róznych mozliwosci – mysla sobie, ze albo jest sie zdrowym albo, ze nie zachoruja na raka. Wydaje im sie, ze nie ma nic pomiedzy. Jest to spowodowane brakiem wiedzy o innych dolegliwosciach. Z kolei rak jest dla nich równoznaczny z wyrokiem.
4. Jak przekonac kobiete do mammografii? Dlaczego warto robic mammografie?
Pierwszym czynnikiem, który ma wpływ na niepodejmowanie działan profi laktycznych, takich jak mammografi a piersi, jest lek. Jest on spowodowany miedzy innymi brakiem wiedzy o chorobach onkologicznych i o ich wystepowaniu we własnej rodzinie. Kobiety mysla, ze zmiany wykryte w piersiach moga oznaczac tylko raka. Mammografi a to sprawdzian naszych piersi. Jezeli mammografi a jest wykonywana regularnie łacznie z samobadaniem i stała kontrola zdrowia, badanie zazwyczaj potwierdza dobre zdrowie piersi. Mammografi a jednak nie do konca zróznicuje zmiany łagodne od złosliwych, wiec lekarz zleca wykonanie dodatkowo USG piersi, czyli bezbolesnego badania za pomoca fal ultradzwiekowych, które pozwala ustalic, czy wyczuwalny guzek ma charakter lity, czy tez jest wypełniony płynem (co swiadczy, ze jest to torbiel, a wiec zmiana niezłosliwa). Mammografi a moze wykryc zmiany od 2 do 4 lat wczesniej, zanim stana sie one jawne klinicznie. Naturalny przebieg raka sutka jest zwykle bardzo długi i dlatego uwaza sie, ze rak piersi jest choroba przewlekła.
5. Czy profi laktyka moze uratowac zycie?
Rak piersi to jeden z czołowych zabójców kobiet w Polsce. W poczatkowym okresie nie daj on zadnych objawów, ale wczesnie wykryty jest uleczalny. Dlatego tak wazne jest, aby kobiety poddawały sie regularnym badaniom mammografi cznym, które pozwalaja wykryc nawet najmniejsza zmiane. Stała kontrola piersi daje naprawde duza szanse wykrycia wczesnych zmian i zastosowania oszczedzajacego leczenia. A nalezy pamietac, ze szybko wykryty rak jest niemal całkowicie uleczalny. Celem programu profi laktycznego jest obnizenie wskaznika umieralnosci w Polsce z powodu raka piersi do poziomu krajów Unii Europejskiej. Zastanawiajac sie nad słusznoscia wziecia udziału w badaniach, pomyslmy tez o naszych bliskich, którym jestesmy potrzebni małzonku, dzieciach czy wnukach. Przeciez chcemy byc z nimi jak najdłuzej.
6. Kiedy wzrasta ryzyko zachorowania na raka piersi?
Wyzszy wskaznik zachorowan na raka piersi notuje sie w Europie i w Stanach Zjednoczonych, a nizszy w krajach Azji i Afryki. Wyzsza zachorowalnosc na raka piersi w krajach wysoko rozwinietych wiaze sie z wieksza liczba czynników ryzyka tam wystepujacych oraz podłozem genetycznym. Poza sama płcia zenska, która determinuje zwiekszone zachorowanie na raka piersi niezaleznie od wystepowania mutacji genetycznych lub nie, nalezy wymienic: wiek, fi zjologiczna aktywnosc hormonalna, przebyty wczesniej rak jednej piersi, promieniowanie jonizujace, przyjmowane hormony płciowe, otyłosc, dieta i aktywnosc fi zyczna. W okresie około- i postmenopauzalnym ryzyko zachorowania na raka piersi zdecydowanie wzrasta i jest najwyzsze miedzya 69. rokiem zycia. 77% wszystkich zachorowan na raka piersi dotyczy kobiet po 50. r.z. Dlatego własnie program NFZ dotyczacy badan przesiewowych raka piersi obejmuje bezobjawowa grupe kobiet miedzy 50.-69. r.z. proponuje wykonywanie mammografi i co 2 lata, a w przypadku wykrycia nieprawidłowosci rozszerzenie diagnostyki. U kobiet przed 30. rokiem zycia rak piersi wystepuje rzadko, natomiast dosc czesto ma podłoze genetyczne. Młody wiek zachorowania jest niekorzystnym czynnikiem rokowniczym. Choroba najczesciej jest wykryta, gdy wystepuja objawy guza piersi i przebiega w wiekszosci przypadków dosc agresywnie. U kobiet w ciazy i karmiacych moze wystapic postac raka zapalnego piersi, która bywa mylona ze zwykłym zapaleniem piersi, co przyczynia sie do opóznionego rozpoznania i niewłasciwego leczenia. Dlatego warto w tej grupie wykonywac profiaktyczne badania USG piersi, zwłaszcza u kobiet z obciazajacym wywiadem rodzinnym.
7. Jak szybko rozwija sie rak piersi?
Choroba nowotworowa nie zaczyna sie w chwili, gdy wystapia pierwsze dolegliwosci. Wszystko ma swój poczatek wiele lat wczesniej, rak moze rozpoczac sie od jednej zbuntowanej komórki organizmu, która w tajemnicy przed organizmem zaczyna sie nieprawidłowo dzielic. Po latach daje znac o sobie duzo dotkliwiej. Komórki nowotworowe zaczynaja mnozyc sie bez kontroli organizmu i przenikac do zdrowych tkanek. Rak jest rodzajem nowotworu złosliwego, charakteryzuje sie zaburzonym, odmiennym od zdrowej tkanki sposobem wzrostu oraz mozliwoscia tworzenia przerzutów w innych lokalizacjach, które dalej same rosna jako nowe ogniska nowotworu. Okresla sie ogólnie proces prowadzacy od przemiany zdrowej komórki w wyniku mutacji az do powstania nowotworu złosliwego. Jest on zazwyczaj długotrwały, trwa srednio około 5 lat, ale moze byc to nawet 10 lat i wiecej. W rozwoju zmian genetycznych w DNA komórki prowadzacych do przemiany zmutowanej komórki w komórke nowotworowa, posiadajaca zdolna do dzielenia sie (namnazania) w niekontrolowany sposób. Ten etap moze trwac nawet kilka lat. Proces namnazania sie komórek nowotworowych i ich róznicowania prowadzi do powstania guza nowotworowego. Nowotwór nabiera zdolnosci do naciekania tkanek oraz tworzenia przerzutów. Proces ten moze trwac od kilku miesiecy do kilku lat. Z pewnoscia nie wszystkie przyczyny zachorowania na raka piersi sa poznane do konca, ale wiele czynników ryzyka zostało zidentyfi kowanych.
8. Czy profi laktyka przedłuza zycie?
Najwazniejszym czynnikiem wpływajacym na skutecznosc leczenia, a tym samym przedłuzeniem zycia jest wykrycie nowotworu w jak najwczesniejszym stadium rozwoju. Badania kliniczne wykazały, ze w grupie kobiet w wieku 50–69 lat, które wykonywały badania mammografi czne co rok lub co 2 lata, zmniejszyła sie umieralnosci o 25 – 30%! A wiec warto badac sie systematycznie i nie dopuscic do rozwoju choroby. Rak piersi to jeden z czołowych zabójców kobiet w Polsce. W poczatkowym okresie nie daje on zadnych objawów, ale wczesnie wykryty jest uleczalny. Dlatego tak wazne jest, aby kobiety poddawały sie regularnym badaniom mammografi cznym. Program profilaktyki Raka Piersi, którego celem jest dazenie do zapewnienia dostepu do najnowszych osiagniec technicznych i technologicznych w zakresie diagnostyki i leczenia chorób nowotworowych. Profilaktyka zdrowotna jest niezwykle wazna, poniewaz pozwala na wczesne wykrycie wielu chorób i daje szanse na podjecie szybkiego oraz skutecznego leczenia. Specjalisci rekomenduja, aby badania profi laktyczne wykonywac przynajmniej raz w roku, poczawszy odroku zycia. Wbrew pozorom to wcale nie za szybko, aby zaczac systematycznie kontrolowac stan swojego zdrowia. Nie warto czekac na pierwsze objawy choroby. Wiele schorzen w poczatkowym stadium rozwoju nie daje prawie zadnych niepokojacych oznak. Dlatego wszystkie kobiety, bez wzgledu na wiek, powinny pamietac o regularnych wizytach u lekarza oraz badaniach profilaktycznych. MEDICA w swojej ofercie posiada specjalnie dedykowany dla kobiet Pakiet badan kontrolnych, które stanowia uzupełnienie dla regularnych wizyt w gabinecie onkologicznym.
przez Unie Europejska ze srodków Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach Regionalnego programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego, na lata 2014 – 2020